Ukrayna ordusunu qələbəyə aparanlardan biri də odur – Dəmir generalbackend

Ukrayna ordusunu qələbəyə aparanlardan biri də odur – Dəmir general

  • whatsapp
  • messenger
  • telegram
  • vkontakte
  • odnoklassniki

krayna ordusunun rus işğalçılarına cavabı dünyada çoxlarını təəccübləndirib. Hərbi uğur müasir döyüş üsulu və yeni nəsil generallar, o cümlədən Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı Valeri Zalujnı sayəsində mümkün olub. General şübhəsiz ki, Ukrayna tarixində əfsanəvi şəxsiyyətə çevriləcək. TİA.AZ Reyting.az-a istinadla populyar “Politico” nəşrinin “Ukraynanın Dəmir General”ı məqaləsini qısa ixtisarla təqdim edir:

Ukraynanın gözlənilməz hərbi uğuru – Kiyevi və əksər digər böyük şəhərləri müdafiə etməsi – hərbçi ailəsində doğulmuş və 2021-ci ilin iyulunda prezident Volodimir Zelenski tərəfindən ən yüksək hərbi posta təyin edilən 48 yaşlı general Zalujnıyə görədir. Zalujnı və digər ukraynalı komandirlər 2014-cü ildən Rusiya ilə tamhüquqlu müharibəyə hazırlaşıb.

ABŞ və Rusiyanın əksər generallarından fərqli olaraq Zalujnı ulduz komandir obrazından qaçır. Bir çox cəhətdən Zalujnı həm Donbassda səkkiz illik ağır müharibə zamanı, həm də xaricdə – NATO qüvvələri ilə Avropanın müxtəlif yerlərində poliqonlarda birgə təlimlər zamanı formalaşmış yeni nəsil ukraynalı zabitləri təmsil edir. Bu təcrübə onların onilliklər ərzində sərt sovet hərbi təlimi nəticəsində formalaşan avtoritar xarakterini dəyişib. NATO ilə əməkdaşlıq sayəsində Qərb standartlarını mənimsəmiş və Ukrayna palçığında ilişib qalmış Rusiya modelindən fərqli olaraq mərkəzləşdirilməmiş, daha sürətli müharibə aparmağa kömək edən bir qrup peşəkar zabit meydana çıxıb.

“Yəqin ki, mən Zalujnı haqqında təkcə bir şəxs kimi deyil, yeni nəsil ukraynalı hərbçilərin nümayəndəsi – yüksək, orta və hətta aşağı səviyyəli zabitlər kimi danışa bilərəm”, – Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələrinin keçmiş zabiti Oleksiy Melnik deyib.

2021-ci ilin sentyabrında, ABŞ prezidenti Co Bayden administrasiyası Rusiyanın işğalı ehtimalı barədə yüksək səslə xəbərdarlıq etməyə başlamazdan və Ukrayna sərhədlərində qoşunların toplanması ilə bağlı kəşfiyyat məlumatlarını paylaşmağa başlamazdan iki ay əvvəl Zalujnı hücuma hazırlığı təsvir edib.

“Mən vəzifəyə gələndən bu barədə danışıram. Tam miqyaslı təcavüz təhlükəsi var, olub və olacaq. Silahlı Qüvvələr olaraq bizim vəzifəmiz “cənnət mannasını” gözləmək deyil, biz buna hazırlaşmalıyıq. Biz bunun üçün hər şeyi edirik. Qərb tərəfdaşlarımız, o cümlədən NATO üzvləri, həmçinin NATO tərəfdaşları da daxil olmaqla, bir sıra təlimlər keçiririk. Biz düşmənin belə bir ssenarini həyata keçirməyə həvəsini azaltmaq üçün mümkün olan hər şeyi edirik”, – Ukrayna ordusunun komandanı bir il əvvəl belə deyib.

Yanvarda Zalujnı ən yüksək rütbəli qurum olan NATO Hərbi Komitəsinin zabitlərinə Ukrayna ordusunun hazır olduğunu bildirib:

“Mən müttəfiqlərə xatırladım ki, bizim müharibə 2014-cü ildən davam edir və biz öz işimizi görürük”.

Dünyanı bu qədər qorxudan ssenari – tammiqyaslı təcavüz fevralın 24-də Rusiya tanklarının Kiyevə doğru hərəkəti və raketlərin Ukrayna ərazisində hədəfləri vurması ilə reallaşdı. 2014-cü ildə Rusiya qoşunlarının Krıma hücumu, yarımadanı işğal etməsi və Donbassı müharibə zonasına çevirməsindən sonra Ukrayna böyük müharibəyə hazırlaşıb.

Sonrakı illərdə ABŞ, Böyük Britaniya, Kanada, Polşa, Litva və digər NATO müttəfiqləri Ukraynanın Qərbində, o cümlədən Xüsusi Əməliyyat Qüvvələri üçün təlim mərkəzləri açaraq Donbassda ruslara və rusiyapərəst qüvvələrə qarşı təlim və döyüş təcrübəsi keçiblər.

Zalujnı 1973-cü ilin iyulunda Ukraynanın Jitomir vilayətinin Novohrad-Volınski şəhərində doğulub. Atası ordu zabiti olub. Zalujnı 2007-ci ildə bitirdiyi Odessa Hərbi Akademiyasının Quru Qoşunları İnstitutunda və Kiyevdə Milli Müdafiə Akademiyasında təhsil alıb. O, bir sıra vəzifələrdə çalışıb, o cümlədən mexanikləşdirilmiş briqada komandiri olub.

Zalujnı 2014-cü ilin avqustunda ən qanlı döyüşlərin getdiyi və Ukrayna qüvvələrinin böyük itki verdiyi Debaltseve şəhərində yerləşdirilən briqadaya komandanlıq etdiyi Şərqə göndərilib. Məhz Debaltsevoda növbəti itkilərin qarşısını almaq üçün təcili ehtiyac o vaxtkı prezident Pyotr Poroşenkoya təzyiqləri artırıb və onu Minsk Sülh Sazişlərini Ukrayna üçün əlverişsiz şərtlərlə imzalamağa məcbur edib. 2019-cu ildə Zalujnı Çerniqovda yerləşən Şimal Əməliyyat Komandanlığının rəhbəri təyin edilib. Anası Ukraynanın Şimalında, Belarus sərhəddinə yaxın bu şəhərdə anadan olub və uşaqlıqda orada çox vaxt keçirib.

Zalujnının yüksək vəzifəyə təyin edilməsi həm də Baş Qərargahda əməliyyat və planlaşdırma vəzifələrinin ayrılmasını ehtiva edən hərbi rəhbərlik islahatlarının əsas hissəsi idi. O, həmçinin Ukrayna hərbçilərinin nəzəri düşmənlə deyil, həqiqi düşmənlə döyüş təcrübəsinə əsaslanan yeni, daha yaradıcı döyüş üsullarını mənimsədiyi modernləşdirmə kampaniyasında iştirak edib.

Son səkkiz ildə Donbassda gündəlik döyüş təcrübəsi cəbhə xəttindəki qoşunlara kiçik bölmələrin döyüşlərində fərdi təşəbbüsün nə qədər əsas olduğu Zalujnıyə öz gözləri ilə görməyə imkan yaradıb.

Ukrayna əsgərlərinin bu il tətbiq etdiyi “vur və qaç” taktikası Rusiya hərbi maşınını xeyli zəiflətməklə çox böyük effekt verib. Rusiyanın fevralın 24-də Ukraynaya göndərdiyi 120 batalyon taktiki qrupundan 40-ı, o cümlədən Kiyev və Çerniqovun hücumunda iştirak edənlər döyüş qabiliyyətini bərpa etmək üçün Belarusa gediblər. Bu qruplardan təxminən 29-u hazırda Qərbin verdiyi tank əleyhinə silahlarla silahlanmış ukraynalıların kiçik qruplarının onlara verdiyi əhəmiyyətli itkilər səbəbindən yararsız vəziyyətdədir.

Lakin Ukrayna ordusundakı dəyişikliklər döyüş meydanına həlledici təsir göstərdi. NATO-nun təlimləri sovet təfəkkürünün bütün izlərinin, korrupsiya və özündənrazılığın miras qalmış və müstəqillik əldə etdikdən sonra təxminən dörddə bir əsr ərzində davam edən sovet mentalitetinin bütün izlərinin aradan qaldırılması istiqamətində aparılan amansız işin əsas elementi olub.

Ali Baş Komandan istənilən “ulduz” statusundan yayınmağa çalışır, lakin rus işğalçılarına qarşı müqavimətdə əldə edilən uğurlar onun adını Ukrayna tarixinə əfsanəvi şəxsiyyət kimi yazdıracaq.