Əmanəti olan insanlar pullarını əsasən harada saxlamaları ilə bağlı bir sıra araşdırmalar aparılıb.
Belə nəticəyə gəlinib ki, əmanəti olan insanlar pullarını fondlara və ya birjaya yatırır, zəngin insanlar isə pullarını daşınmaz əmlaka, sənətə, biznesə xərcləyirlər.
Məsələn, İngiltərədə varlıların ən çox üstünlük verdikləri investisiya sahələrindən biri təsərrüfat sahələridir. Dünya əhalisinin artması ilə əlaqədar olaraq ərzaq məhsullarına tələbat artdıqca məhsuldar kənd təsərrüfatı torpaqları gəlirli investisiya hesab edilir.
Şirkət sahibi olduqları üçün varlıların əksəriyyəti pullarını başqa şirkətləri almaq üçün istifadə edirlər. Həmçinin incəsənət, avtomobil, saat, şərab və hətta alətlər kimi maraqlara sərmayə yatırmaq da varlılar arasında geniş yayılıb. Varlılar nağd pullarının bir hissəsini daşınmaz əmlaka yatırırlar. Bəziləri London və Nyu-York kimi məşhur şəhərlərdə bahalı daşınmaz əmlak alır, bəziləri isə pullarını digər investorlarla birləşdirir və kommersiya daşınmaz əmlakına sərmayə qoyurlar.
Ölkəmizdə də əmanəti olan və varlı insanlar var. Bizdə də varlı insanların seçimi əsasən digər ölkələrdəkilərlə demək olar ki, eynidir. Ancaq əmanəti olan digər qrup isə hazırkı dövrdə pullarını etibar edəcək ən yaxşı vasitənin hara olduğunu bilmirlər.
Bu gün vətəndaşlar öz pulunu hara etibar edə bilərlər?
TİA.AZ-ın məlumatına görə, iqtisadçı-ekspert Əkrəm Həsənov Cebhe.info-ya bildirdi ki, indiki dövrdə böhranın nə vaxt bitəcəyi bizə məlum deyil və elə bir vaxtda ən yaxşı yığım aləti qızıldır:
“Hər bir halda qızılın qiyməti artacaq. Sadəcə olaraq, qızılı yığmaq, harada saxlamaq da problemdir. Başqa bir yerdə, məsələn, bankda saxlamaq böhran dövrü üçün təhlükəli ola blər. Ona görə də insan məcburdur ki, evində və yaxud başqa yerdə saxlasın, o zaman da oğurlanmaq təhlükəsi var.
Digər ikinci alət daşınmaz əmlak – torpaq və evdir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanda perspektivdə daşınmaz əmlakın qiyməti düşəcək. Hazırda bəziləri artdığını deyir. Nəzərə alsaq ki, ölkə iqtisadiyyatında neft və qazın rolu getdikcə azalacaq, burada daşınmaz əmlakın qiyməti ən azı artmayacaq. Burada ikinci problem odur ki, Azərbaycanda qanunçuluq olmadığı üçün hər kəsin daşınmaz əmlakını gəlib əlindən ala bilərlər. Hamımız bunun dəfələrlə şahidi olmuşuq. Şəhərin mərkəzində gəlib əlindən alırlar ki, burada başqa obyekt tikiləcək və s. Bu baxımdan da təhlükə var və hamını düşündürməlidir.
Üçüncü isə vəsait yığımı üçün ən yaxşı vasitə puldur. Pulların içərisində ən etibarlısı ABŞ dollarıdır. Ancaq başa düşmək lazımdır ki, dünyada qlobal proseslər gedir. Dünyanın maliyyə modeli, o cümlədən dolların yeri və rolu dəyişə bilər. Digər tərəfdən də inflyasiya prosesləri gedir. Ümumiyyətlə, pul dəyərdən düşür. Bunu da göz önünə almaq lazımdır. Pulların bankda saxlanılmasının özü də təhlükə ola bilər.
Kimin ki, varidatı çoxdur, qeyd etdiyim üç alətə də qoysa daha yaxşı olar. İmkanı varsa xaricdə daşınmaz əmlak ala bilər. İnkişaf etmiş ölkələrdə daşınmaz əmlakın qiyməti düşür-qalxır. Ancaq mülkiyyət hüququ nəinki bizdə, orada daha yaxşı qorunur”.
